Ak Parti Burdur Milletvekili Reşat Petek Milat Gazetesi’nde söyleşide bulundu.
Milletvekili Petek, “Parlamenter sistem nedeniyle yürütme erkinin çift başlı hale geldiğini ve sistemi tıkadığını ifade eden AK Parti Milletvekili Reşat Petek, “Partili cumhurbaşkanı formülü bir zarurettir. Çift başlılık sona erdirilip yürütme erki tek başlı ve güçlü bir hale getirilmeli” dedi.
İşte Milletvekili Petek’in Milat Gazetesi’ne yaptığı söyleşi:
AK Parti “Partili Cumhurbaşkanı” formülünü gündeme taşıdı. Partili Cumhurbaşkanlığı nedir?
Mevcut anayasal sistemde kişi cumhurbaşkanı seçildiği anda partisiyle ilişkisinin kesileceği öngörülmektedir. Partili cumhurbaşkanlığı sisteminde ise cumhurbaşkanının partisi ile ilişiğinin kesilmesine gerek yoktur. Partisi ile cumhurbaşkanın irtibatı devam edebilir. Bu konuda anayasal değişiklik yapılırsa, cumhurbaşkanı partisine üye, hatta genel başkanlığına devam suretiyle de görevini sürdürebilir.
Başkanlık ya da Partili cumhurbaşkanlığını elzem kılan hususları değerlendirdiğimizde ortaya nasıl bir tablo çıkıyor?
Partili cumhurbaşkanı formülü zaruretten kaynaklanıyor. Halkın seçtiği bir cumhurbaşkanı var. 1982 Anayasası’nda cumhurbaşkanının yetkileri geniş olarak düzenlenmiş. Yasama, yürütme ve yargıda görev ve yetkileri var. Erdoğan da bu yetkileri sonuna kadar kullanacağını ifade etti. Uygulamada görüldü ki; seçilmiş cumhurbaşkanı ile seçilmiş başbakan, yürütme erkinde çift başlılık olarak ortaya çıkıyor ve bu çift başlılık yürütme erkindeki eylem ve işlemlerin süratle yürütülmesine engel teşkil edebiliyor. Sistemden kaynaklanan iki başlılık görülebiliyor. Sadece sembolik bir cumhurbaşkanlığına sebebiyet veren anayasa maddeleri değiştirilmeli.
‘Partili Cumhurbaşkanı’ formülü hayata geçerse süreç nasıl işleyecek?
‘Partili cumhurbaşkanı’ sisteminin işleyebilmesi için mutlaka anayasa değişikliği gerekiyor. Anayasanın 101. maddesindeki ‘Partisi ile ilişiği kesilir’ hükmünü kaldırmamız icap ediyor. Diğer taraftan 104. maddedeki ‘gerekli gördüğü hallerde bakanlar kuruluna başkanlık etmek’ ifadesindeki gerekli gördüğü kısmı çıkarılmak suretiyle bir değişiklik zorunlu. Ayrıca ‘cumhurbaşkanı devletin başıdır’ yerine ‘devletin ve hükümetin başıdır’ şeklinde bir değişiklik de yapılmak suretiyle formül işleyecektir. Böylece yürütme daha aktif bir şekilde devam edecektir. Bir geçiş formülü de olsa partili cumhurbaşkanlığı sistemi bir çıkış yolu olacaktır.
Başkanlığa geçiş sürecinde Partili Cumhurbaşkanlığı olumlu netice verecek mi sizce?
Esasen yeni bir anayasa ve başkanlık sistemi temelli bir değişiklik ve temel çözüm olmasına rağmen bu konuda muhalefet partileri ile uzlaşma sağlanamadığı için geçici bir çözüm olarak partili cumhurbaşkanlığı gündeme geliyor.
Bu formül için diğer partilerle uzlaşı yoluna gidilecek mi?
Anayasa değişikliği gerekeceği için diğer partilerle uzlaşı gerekli. AK Parti’nin milletvekili sayısı tek başına bu değişikliği yapmaya yetmemektedir. TBMM’de muhalefet partilerinin genel anlamda MHP’nin desteği alınabilmeli ki referanduma götürülebilecek sayı sal çoğunluğuna ulaşılabilsin. Anayasa değişikliği olacağı için diğer partilerin desteği olmadan ilerleme kaydedilemez.
Partili Cumhurbaşkanlığında çift başlılık giderilecek mi? Bu durum hangi karışıklıkları önleyecek?
AK Parti omurgasını başkanlık sisteminin oluşturacağı yeni anayasa talebinden vazgeçmedi. Partili cumhurbaşkanlığı bugünkü çift başlılığı giderecek çözüm olarak görünüyor şu an. Anayasal engel kaldırılınca cumhurbaşkanının talep etmesi ve partinin genel kurulunda kabul edilmesi halinde aynı zamanda genel başkan olabilecek. Partili cumhurbaşkanlığı sistemiyle atamalardan yapılacak tüm icraatlara kadar yürütme erki tek başlı ve güçlü hale gelecek ve milletin beklediği çözümler bir an önce gündeme getirilebilecektir. Ak Parti’nin nihai formülü başkanlık sistemini içeren yeni bir anayasa.
Başkanlık sistemi tüm kurumlarıyla anayasaya uygulanabilecek mi?
Partili cumhurbaşkanlığı sisteminde anayasada yapılması düşünülen değişiklikler, başkanlık sistemini bütün koşullarıyla getirecek bir değişiklik değildir. Başkanlık sistemi ancak yeni bir anayasa ile birlikte yapılacak köklü bir değişiklikle sağlanabilir.
Şu an mevcut olan Parlamenter sistem özellikle hangi konularda tıkanıyor?
Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi ile parlamenter sistem yürütme erki çift başlı hale gelmiştir. Bu da sistemi tıkamaktadır. Sistemdeki bu tıkanıklığın şahsiyetlerle ilgisi yok. Çift başlılık yönetimin istikrarı yönünden sakıncalar ortaya çıkarıyor.
Yeni anayasa ve Başkanlık için önümüzdeki süreçte daha ciddi adımlar görebilecek miyiz?
Yeni anayasa ve başkanlık için AK Parti hazırlıklarını meclise sunabilir. Ancak muhalefetle mutabakat olmadan önemli değişikliklerin yapılması mümkün görünmüyor. Mutabakat masası devrildi, muhalefet masadan kaçtı. Yeni anayasada AK Parti kendi ekibiyle çalışma yaparak meclise götürebilir. Ama meclise sunmak ve mecliste kabul edilmesi konusu apayrı bir konu. Tüm partilerle birlikte uzlaşma sağlanmadığı sürece yeni anayasanın geleceği bir başka bahara kalmış gibi görünüyor.